Art. 25 kodeksu karnego stanowi, że nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
Dalej, kodeks karny przewiduje, że w razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.
Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.
Z orzecznictwa: „Oskarżony posłużył się nożem odpierając atak. Nie sposób uznać, aby środek którego użył oskarżony był nieadekwatny do obrony przed atakiem pokrzywdzonego. Chodzi jednak o sposób, w jaki środek ten, tj. nóż został przez oskarżonego użyty. Oskarżony nie próbował odstraszyć pokrzywdzonego, czy też zaatakować inną część jego ciała, np. rękę w której trzymał on kij. Zadał pokrzywdzonemu cios nożem bezpośrednio w twarz. W żadnym też razie nie było podstaw do uznania, że był to cios przypadkowy, np. w wyniku podjętej obrony i wymachiwania nożem na oślep. W okolicznościach przedmiotowego zdarzenia, mając przy tym na uwadze wcześniejsze zachowania zarówno oskarżonego, jak też pokrzywdzonego, oskarżony przekroczył granice obrony koniecznej poprzez zastosowanie sposobu niewspółmiernego do niebezpieczeństwa zamachu. Przy czym zachowanie to w żadnym razie nie było podyktowane działaniem pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2022 r. II AKa 275/21).
